پایان نامه رابطه ساختار سرمایه و عدم تقارن اطلاعاتی شرکتهای بورس

چکیده

ساختار سرمایه از جمله مسائل و موضوعاتی است که شرکت ها با آن مواجه اند. ساختار سرمایه بهینه و حداقل نمودن هزینه تأمین مالی و به تبع آن افزایش ارزش بازار سهام از دیرباز به عنوان یک مساله عمده و مهم در شرکت ها مطرح بوده است. از نظر تئوریکی انتظار می رود عدم تقارن اطلاعاتی تاثیر با اهمیتی بر ساختار سرمایه ی شرکت ها داشته باشد. در این پایان نامه رابطه علی بین اهرم مالی و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی1387 -1383 با استفاده از داده های تلفیقی مورد بررسی قرارگرفته است. به همین منظور تعداد 108 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه انتخابی انتخاب گردیده است. از شکاف نسبی پیشنهاد خرید و فروش سهام به عنوان معیاری برای اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی در نظر گرفته شده است. همچنین از آزمون F و هاسمن جهت انتخاب بهترین مدل از میان داده های تلفیقی معمولی، اثرات ثابت و اثرات تصادفی انتخاب شده است .برای برآورد آمارهای توصیفی و پارامترهای مدل موجود و تجزیه و تحلیل و استنباط آماری از نرم افزار های EXCEL، EVIEWS استفاده گردیده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که ارتباط معنی داری بین اهرم مالی و عدم تقارن اطلاعاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد. به این معنی که اهرم مالی بر عدم تقارن اطلاعاتی اثر معکوس دارد، در حالیکه تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر اهرم مالی مثبت و مستقیم است.

کلید واژه ها : ساختار سرمایه، اهرم مالی، عدم تقارن اطلاعاتی، شکاف نسبی قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، بورس اوراق بهادار تهران.

بیان مسأله

مدیران مالی شرکتها برای تامین مالی فعالیتهای خود یا بطور کلی سرمایه گذاری، می بایست از بین منابع مختلف تامین مالی (بطور کلی بدهی و حقوق صاحبان سهام) ترکیبی را انتخاب کنند که از طرفی هزینه سرمایه شرکت افزایش پیدا نکند و از طرف دیگر ثروت صاحبان سهام از طریق افزایش ارزش شرکت، افزایش پیدا نماید.

تصمیمات تامین مالی یکی از وظایف مهم شرکت در تعیین بهترین ترکیب تامین مالی و به عبارت دیگر ساختار سرمایه است.هر شرکت با توجه به خصوصیات و ویژگی های خاص خود می تواند به یک ترکیب مالی بهینه یا ساختار سرمایه بهینه دست یابد که از آن طریق ارزش بازار سهام خود را به حداکثر برساند.

از طرفی یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر به درستی فراهم و پردازش نشوند اثرات منفی برای فرد تصمیم گیرنده در پی خواهد داشت. در صورتیکه اطلاعات مورد نیاز به صورت نامتقارن در بین افراد توزیع شود، (انتقال اطلاعات به صورت نابرابر بین مردم صورت گیرد) می تواند نتایج متفاوتی را نسبت به یک موضوع واحد سبب شود.

زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی در رابطه با سهام یک شرکت افزایش یابد، ارزش ذاتی آن با ارزشی که سهامداران در بازار سرمایه برای سهام مورد نظر قائل می شوند متفاوت خواهد بود. در نتیجه، ارزش واقعی سهام شرکتها با ارزش مورد انتظار سهامداران تفاوت خواهد داشت.

تعریف واژه ها و اصطلاحات

اهرم مالی : اهرم مالی فرایندی است برای استفاده از بدهی جهت افزایش نرخ بازده روی سرمایه ی صاحبان شرکت.

ساختار سرمایه : ساختار سرمایه میزان استفاده از بدهی و سهام عادی برای تامین دارایی ها می باشد و کلاً شامل قسمت چپ ترازنامه می شود و ارتباط بین بدهی و سرمایه در تامین دارایی های یک شرکت را اهرم مالی می گویند.

بورس اوراق بهادار: مکانی که در آن تشکیلات منظمی وجود دارد و در آن سهام و اوراق بهادار پذیرفته شده، به صورتی منظم و سازمان یافته مبادله می شود.

تئوری عدم تقارن اطلاعات : به وضعیتی اطلاق می شود که در آن یکی از طرفین مبادله، اطلاعات بیشتری را نسبت به طرف مقابل در اختیار داشته باشد این حال را نابرابری اطلاعات می نامند.

قیمت پیشنهادی خرید : قیمت پیشنهادی خرید، عبارت است از بالاترین قیمتی که یک سرمایه گذار تمایل دارد برای یک سهم بپردازد.

قیمت پیشنهادی فروش : قیمت پیشنهادی فروش، پایین ترین قیمتی است که یک سرمایه گذار حاضر است سهام خود را به آن بفروشد.

اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش : اختلاف بین قیمت پیشنهادی فروش و قیمت پیشنهادی خرید اوراق بهادار می باشد.

مفهوم ساختار سرمایه

هامپتون ساختار سرمایه را اینگونه تعریف می نماید:

ساختار سرمایه ترکیبی از بدهی و حقوق صاحبان سهام است که توسط آنها شرکتها تامین مالی دارائیهای خود را انجام می دهند.

ساختار سرمایه شرکت معرف وجوه بلندمدت مورد استفاده شرکت می باشد. هدف اصلی تصمیمات ساختار سرمایه، حداکثر نمودن ارزش بازار شرکت از طریق ترکیب مناسب منابع وجوه بلند مدت است. این ترکیب که ساختار بهینه مالی نام دارد، متوسط هزینه سرمایه شرکت را نیز حداقل می سازد. به عبارتی می توان گفت ساختار سرمایه یک شرکت ترکیبی از بدهی های کوتاه مدت، بدهی های بلند مدت و حقوق صاحبان سهام می باشد که به وسیله آن دارایی های شرکت تأمین مالی شده است. به عبارت دیگر به ترکیب بدهی ها و حقوق صاحبان سهام، ساختار سرمایه شرکت گفته می شود که شامل اقلام سمت چپ ترازنامه می باشد.

هدف از تعیین ساختار سرمایه، مشخص کردن ترکیب مالی به منظور به حداکثر رساندن ثروت سهامداران است. ساختار سرمایه را می توان یکی از عوامل موثر بر ثروت سهامداران تلقی نمود. ...

معیارهای ساختار سرمایه

با توجه به اینکه معیارهای مختلفی برای تعیین ساختار سرمایه شرکت ها وجود دارد و هر کدام از این معیارها با روش های متفاوتی ارزیابی می شود دو نسبت زیر جهت اندازه گیری ساختار سرمایه و اهرم مالی شرکت تعریف می شود:

الف: نسبت کل بدهی ها به سرمایه

این نسبت میزان تأمین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام و بدهی ها را منعکس می نماید. به عبارت دیگر نسبت بدهی و حقوق صاحبان سهام را در ساختار سرمایه شرکت نشان می دهد در این نسبت سرمایه معادل است با مجموع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام.

ب: نسبت کل بدهی ها به کل دارایی ها

این نسبت نشان می دهد که چه میزان از داریی های شرکت از طریق بدهی ها تأمین مالی شده است به عبارتی میزان به کارگیری اهرم مالی یا بدهی در شرکت را نشان می دهد. جهت ارزیابی بهتر از دارایی های تعدیل شده استفاده می شود. به این ترتیب که از ارزش دفتری دارایی ها، ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام کم و سپس ارزش بازار حقوق صاحبان سهام به آن اضافه می گردد.

تئوری عدم تقارن اطلاعاتی

پایه های این تئوری در دهه 1970 توسط سه محقق بزرگ اقتصادی شامل جرج ایکرلاف، مایکل اسپنس و جوزف استیگلیتز بنا نهاده شد. افراد نامبرده موفق شدند، جایزه نوبل اقتصادی2001 را به خاطر پژوهشهای انجام داده در تجزیه و تحلیل بازارها با اطلاعات نامتقارن دریافت نمایند. بر اساس این تئوری مدیران درباره چشم انداز آتی و ارزش واقعی شرکت، اطلاعاتی بیش از اطلاعات سرمایه گذاران برون سازمانی در اختیار دارند (اسکات، در کتاب تئوری حسابداری مالی، عدم تقارن اطلاعاتی را مزیت اطلاعاتی برخی از طرف های معامله نسبت به سایرین در یک داد و ستد بازرگانی تعریف می کند. بدون شک عدم تقارن اطلاعاتی، مهمترین مفهوم در حسابداری مالی می باشد. یکی از اثرات اطلاعات نامتقارن این است که بر سر فعالیت درست بازار مانع ایجاد می نماید.

یکی از نکات مهمی که همواره در مورد بازارهای سرمایه به ویژه بورس های اوراق بهادار مطرح می شود، بحث کارایی بازار است که بر طبق آن تمامی اطلاعات موجود در بازار، اثرات خود را بر روی قیمت سهام منعکس می کنند. شاید بتوان از دیدگاه فرضیه بازار کارا، دلیل وجودی حسابداری را عدم تقارن اطلاعاتی بیان کرد که در آن یکی از طرفین مبادله، اطلاعات بیشتری را نسبت به طرف مقابل در اختیار دارد این امر به علت وجود معاملات و اطلاعات درونی به وجود می آید .حتی اگر قیمت بازار اوراق بهادار کاملاً منعکس کننده اطلاعات باشد باز هم این احتمال وجود دارد که افراد درون سازمانی بیش از افراد برون سازمانی در مورد وضعیت کیفی شرکت اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشند و بتوانند به واسطه این مزیت اطلاعاتی برای کسب منافع بیشتر اقدام کنند...